Kazimierz DolnyGotycki zamek królewski, później rozbudowany "O całości i pierwotnym kształcie zamku trudno dziś powziąć wyobrażenie, lubo znacznie z niego sterczą jeszcze zwaliska. Widać tylko, że nie był zbyt obszernym, a miał posadę nieforemną, zastosowaną do kształtu skały, na której go wzniesiono. [...] Została więc tylko ruina do niczego nieprzydatna, wielce jednak podnosząca malowniczą okolicę. Ściągała ona od dawna mnóstwo ciekawych, czego dowodem są liczne nazwiska wędrowców na kamieniach wyżłobione; niektóre z nich siedemnastego wieku nawet sięgają."Tygodnik Ilustrowany, 1865 r. Ocena zabytkuMożesz ocenić: Kazimierz Dolny (woj. lubelskie) - Gotycki zamek królewski, później rozbudowany Opis i stan obecny Zamek w Kazimierzu Dolnym, urokliwym miasteczku nad Wisłą, składa się z dwóch części: Podziemne korytarze W okolicy Kazimierza Dolnego znajdują się jeszcze 2 zamki - w Janowcu i Bochotnicy. Krążą więc legendy o podziemnych korytarzach prowadzących niegdyś do obu warowni. W Bochotnicy miała bowiem zamieszkiwać Esterka, w której zakochał się Kazimierz Wielki i z zamku kazimierzowskiego wyprawiał się niepostrzeżenie tunelem na schadzki z nią. Janowiec natomiast, tak jak i Kazimierz, od XVI w. był siedzibą rodu Firlejów, stąd połączenie między obiema budowlami. W tym przypadku tunel musiałby biec pod Wisłą. okrągłej baszty strażniczej (typowego stołpu) zwanej Ostrężnikiem oraz zamku właściwego. Od 2014 roku zabytek jest znacznie ciekawszą atrakcją turystyczną. Po kilkuletnich pracach konserwacyjnych sporo się zmieniło i wiemy o wiele więcej o jego historii i dawnym wyglądzie. Baszta oddalona jest od zamku o 170 metrów i mocno góruje nad warownią Kazimierza Wielkiego. Tak do końca nie wiadomo jaka była jej geneza. Zakłada się, że to pozostałość wcześniejszego zameczku - strażnicy strzegącej przeprawy przez Wisłę i ważnego szlaku handlowego. Reszta tego założenia była już drewniano-ziemna i nic po nim nie zostało. W baszcie pobierano zapewne cło i pełniła funkcję latarni rzecznej (palono na jej szczycie ogień). Pod wejściem znajdującym się na wysokości 6 metrów jest loch, co pozwala domniemywać, że służyła również jako więzienie. Pięciokondygnacyjna budowla ze zrekonstruowanym krenelażem posiada obecnie wysokość 20 m i średnicę 10 m. Grubość murów dochodzi na dole nawet do 4 metrów, więc przestrzeni wewnątrz było bardzo niewiele. Na górnej kondygnacji z okienkiem można zobaczyć kamienne ławy (sedilia). Obecnie baszta służy jako wspaniały punkt widokowy. Zamek właściwy ma kształt nieregularnego wieloboku. Duży dziedziniec otoczony jest murami obwodowymi ze przyporami, które wraz z wieżą południowo-zachodnią były pierwszymi elementami XIV-wiecznej warowni. Od razu jednak zaplanowano postawienie głównego budynku na skarpie od południa (na przeciw wejścia). Nazwano go "Domem Wielkim. Powstał w drugiej kolejności wraz z wieżą południowo - wschodnią oraz studnią wykutą w skale po wschodnie stronie (na lewo od wejścia) o głębokości ponad 60 m. Dom Wielki został z czasem przebudowany z budowli gotyckiej do późnorenesansowego pałacu z reprezentacyjnymi komnatami na drugim piętrze. Podobnie jak inne budowle zamkowe zwieńczony został attyką. Do niedawna można było tylko wejść do środka i popatrzeć na mury z dołu, ale po pracach zabezpieczających pojawiły się drewniane pomosty i schodki umożliwiające zwiedzanie wyższych kondygnacji i piwnic. Od zachodu do Domu Wielkiego przylega wybudowane znacznie później skrzydło, które połączyło Dom Wielki z tzw. Wieżą Firlejowską. Ta renesansowa wieża wyróżniała się spośród reszty zamku. Była jego najwyższym elementem, zbudowano ją z cegły i mocno wysunięto poza obwód murów, dlatego wzmocniono 2 szkarpami. Posiada kształt kwadratu o boku 10 m i pełniła funkcje mieszkalne. Obecnie jest tarasem widokowym, bo jej górne kondygnacje (było ich 3 lub 4) nie przetrwały. W piwnicach zaś utworzono muzeum z wystawą archeologiczną oraz ciekawym komiksem ściennym. Mury od północy (z bramą) wspierane były narożnymi wieżyczkami, przypominającymi wykusz. Obronność zapewniała jeszcze sucha fosa (częściowo naturalna) o szerokości dochodzącej do 8 m, stanowisko artyleryjskie od południa oraz strome zbocza wzgórza zamkowego. Aktualnie zarządcą zabytku jest Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki. Na dziedzińcu odbywają się czasem koncerty i inne imprezy. Turyści nie powinni zapomnieć o zajrzeniu do pobliskiego kościoła farnego, aby zobaczyć wiszący tam żyrandol wykonany na bazie trofeum myśliwskiego i pochodzący z sali Kazimierza Dolnego (z zamkiem po lewej) od strony Puław. Akwarela Z. Vogla 1792 r. Kazimierz Dolny na akwareli z końca XVIII w. Plany i rekonstrukcje Plan zamku Kazimierz Dolny wg B. Guerquina A - odkryte mury pierwotnego założenia, B - skrzydło mieszkalne południowe, C - kwadratowa wieża ceglana, D - skrzydło zachodnie z XVII wieku, E - fosa, F - wieża południowo-wschodnia, G - najstarsza wieża południowo-zachodnia, H - baszta wolnostojąca Ostrężnik Plan i rozwarstwienie zamku kazimierzowskiego na poziomie fundamentów. Opracowanie Maria Brykowska, Wojciech Wółkowski Porównanie Domu Wielkiego - gotyckiego z ok. 1500 r. oraz po przebudowie na pałac z ok. 1600. Rekonstrukcje opracowali: Maria Brykowska, Wojciech Wółkowski Historia, wydarzenia Pierwotny zamek, czy też strażnicę, wzniósł król Władysław Łokietek w końcu XIII wieku lub na początku XIV stulecia, kiedy to nastąpił znaczący rozwój tutejszej osady. Pozostałością tej warowni jest samotna baszta. Właściwy zamek poniżej baszty postawił po 1350 roku Kazimierz Wielki. Do budowy użyto miejscowego wapienia, a w niektórych miejscach cegły. Zamek miał wtedy kształt zbliżony bardziej do owalu niż czworoboku (jak jest obecnie), składał się z grubych na 2 metry murów obwodowych z blankami otaczających dziedziniec, na którym stały niewielkie budynki, być może drewniane. Zamek i baszta Ostrężnik w Kazimierzu Dolnym w połowie XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego Nazwa miasta Wbrew pozorom, nazwa Kazimierz nie została nadana na cześć budowniczego zamku króla Kazimierza Wielkiego, lecz księcia Kazimierza Sprawiedliwego, który w XII w. podarował tę okolicę siostrom norbertankom z podkrakowskiego Zwierzyńca. One to właśnie zmieniły poprzednią nazwę Wietrzna Góra na Kazimierz. ok. 1352 r. - po najeździe Tatarów (1341) i Litwinów (1349-1350) na Ziemię Sandomierską król Kazimierz Wielki postanowił wzmocnić ważną osadę handlową nowym zamkiem 1359 r. - burgrabią zamku w Kazimierzu był Wilczek z Birkowa herbu Topór, podstoli i kasztelan sandomierski. XV w - zamkiem zarządzał możny ród Ostrowskich herbu Rawicz z Ostrowa (dziś Ostrowiec Św.). Najpierw starostą był Krystyn z Ostrowa, kasztelan i wojewoda sandomierski potem Warsz, kasztelan lubelski. Następnie Grot z Ostrowa, bp Jan z Ostrowa, Mikołaj z Ostrowa. Dokonali oni rozbudowy budowli: od strony południowej powstało skrzydło mieszkalne złożone z trzech kondygnacji i wieży (tzw. Dom Wielki). Starą wieżę południowo-zachodnią podwyższono o dwie kondygnacje. W najwyższej utworzono kaplicę. Przy murze wschodnim wykuto w skale studnię 1501 r. - król Aleksander Jagiellończyk zastawił starostwo niegrodowe Kazimierz wojewodzie lubelskiemu Mikołajowi Kurozwęckiemu 1502 r. - Jagiellończyk przekazał zamek królewiczowi Zygmuntowi (późniejszy król Zygmunt I Stary), ówczesnemu księciu głogowskiemu i opawskiemu 1509 r. - za 1600 dukatów Zygmunt Stary odstąpił dzierżawę zamku Mikołajowi Firlejowi z Dąbrowicy, kasztelanowi krakowskiemu i hetmanowi wielkiemu koronnemu. Warownia na blisko 150 lat stała się siedzibą rodu Firlejów po 1519 r. - od zachodu (czyli od strony Wisły) zbudowano kwadratową czterokondygnacyjną wieżę mieszkalno-obronną. Od południa Firlej wykopał suchą fosę i utworzył stanowisko dla artylerii połowa XVI w. - kolejni starostowie Piotr i Jan Firlejowie przebudowali zamek w Kazimierzu w stylu renesansowym. Dodano kamienne obramienia okien, attykę, wykończono wnętrza wieży zachodniej. Powiększono powierzchnię zamku przez przesuniecie murów od północnego - wschodu, a w narożnikach skrzydła z bramą zbudowano wieżyczki służącą do obserwacji drogi do zamku (choć wieżyczka zachodnia widoczna jest tylko na obrazach, ale nie odkryta przez archeologów) lata 1562-1599 - starostą kazimierskim był Mikołaj II Firlej. Rozbudował on zamek w pobliskim Janowcu, korzystając z usług słynnego architekta i rzeźbiarza Santiego Gucciego, dlatego przypuszcza się, iż to on odpowiada za przebudowę Domu Wielkiego w nowożytny pałac, tym bardziej że jego żona pochodziła z Kazimierza. Najbardziej widoczną zmianą była przebudowa najwyższej kondygnacji dotychczas przeznaczonej dla załogi zamku. Stała się ona piętrem reprezentacyjnym z dwiema okazałymi salami o dużych oknach i późnorenesansową kamieniarką. I poł. XVII w. - kolejni Firlejowie dobudowali podpiwniczone skrzydło zachodnie 1644 r. - następnymi dzierżawcami zamku byli Radziwiłłowie, a po nich kolejno aż do XIX w.: Lubomirscy, Sapiehowie, Sanguszkowie i Czartoryscy 1655 r. - podczas "potopu" Szwedzi zdobyli zamek. Przebywał tu ich władca Karol X Gustaw Kolejny widok z Albumów Stronczyńskiego - charakterystyczne miejsca Kazimierza Dolnego od prawej: Góra Trzech Krzyży, kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja, zamek, baszta 1657 r. - warownia została spalona przez Szwedów i wojska księcia Rakoczego 1663 r. - wielki pożar miasta Kazimierza zapewne dopełnił dzieła zniszczenia zamku. Później był już określany jako "ruina od czasów Szwedów" 1696 r. - za panowania Augusta II Mocnego na zamku w Kazimierzu Dolnym podjęto prace renowacyjne ok. 1700 r. - Szwedzi ponownie zniszczyli zamek w czasie wielkiej wojny północnej. W ruinach przebywał car Piotr Wielki (1707 r.), potem stacjonował jego rywal król szwedzki Karol XII ok. 1712 r. - kolejne dewastacje warowni koniec XVIII w. - zrujnowany zamek został opuszczony, choć stare grafiki pokazują, że ruiny były jeszcze całkiem okazałe 1809 r. - zaborca austriacki rozkazał wysadzić w powietrze część murów i wieżę zachodnią oraz rozebrać attyki ponieważ groziły zawaleniem, poza tym zasypano studnię r. - w ruinach kazimierzowskich miała miejsce potyczka powstańców listopadowych z wojskami rosyjskimi. Poległ w niej polski dowódca płk. Małachowski 1912 r. - warszawskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości postanowiło zabezpieczyć ocalałe mury, ale udało się to tylko przy wolnostojącej baszcie lata 1950-1958 - przeprowadzono badania archeologiczne po kierunkiem K. Sicińskiego prace konserwacyjne 2009 r. - Urząd Miasta w Kazimierzu Dolnym wraz z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Lublinie oraz Pracownią Rewaloryzacji Architektury "Nowy Zamek" w Warszawie rozpoczęli wspólne starania o "zagospodarowanie zespołu zamkowego do współczesnych funkcji oraz opracowanie badań architektoniczno-historycznych" 2013 r. - zakończono prace rewaloryzacyjne. Odnowiono mury obwodowe, skrzydło mieszkalne i część wieży ceglanej. Obniżono również poziom dziedzińca oraz zamontowano instalację elektryczną, która zasila nocne oświetlenie ruin październik 2014 r. - po trwającym ponad rok zwodzeniu turystów, zamek został w końcu udostępniony. Przez ten czas usunięto wiele usterek stwierdzonych po zakończeniu wcześniejszych prac, zabezpieczono nowo odkryte mury, wykonano kamienną opaskę wokół murów i odwodniono loch wieży. Widok na dziedziniec zamku spod łuku bramy wejściowej. Akwarela Z. Vogla 1792 r. Widok spod łuku bramy na wieżę i Wisłę. Akwarela Z. Vogla 1792 r. Legendy i podania Tym razem nie będzie przedstawiona legenda, ale dementi legendy o Maćku Borkowiczu, który został utożsamiony z wojewodą poznańskim (od 1343 r.) Maciejem Borkowicem. Nawet poważne publikacje przytaczają opowieść jak to możny rycerz, przyjaciel Kazimierza Wielkiego, nadużył jego zaufania uwodząc powierzoną jego ochronie królewską kochankę Esterkę w Bochotnicy. Poza tym mordował i grabił, aż w końcu podniósł otwarty bunt. Został za to skazany przez monarchę na śmieć głodową w wieży w Bochotnicy lub Kazimierzu. Widok miasta Kazimierz Dolny grafika z Zakładu Litograficznego Banku Polskiego, ok. poł. XIX wieku W rzeczywistości wojewoda poznański nie miał nic wspólnego z ziemią kazimierską i nigdy nie pisano jego nazwiska "Borkowicz". Zginął w wieży zamku w Olsztynie pod Częstochową. Podobno uwodził (sam rozpowiadał takie plotki) nie Esterkę, lecz królową Adelajdę, a chronił kochankę z polecenia króla w pałacu w Łobzowie pod Krakowem, a nie w Bochotnicy. Prawdopodobnie więc na bazie jakiejś lokalnej sprawy kryminalnej z niejakim Borkowiczem w roli głównej, który faktycznie mógł zginąć w miejscowej wieży zamkowej, zbudowano efektowną legendę z królem Kazimierzem i sławnym buntownikiem Borkowicem w rolach głównych. Opowieść ta jednak kłóci się ze znanymi faktami i jej powielanie nie ma sensu. Widok Kazimierza Dolnego w II poł. połowie XIX w. wg Napoleona Ordy Informacje praktyczne KONTAKT tel. (81) 88 10 040 CZAS Zamek leży blisko centrum miasteczka, dojście zajmuje ok. 5 min. Pobieżne zwiedzanie zamku i wieży zajmuje min. 40 min. WSTĘP Płatny na wieżę i do zamku. Wspólny bilet kosztuje 10 zł (ulgowy 7). Ruiny otwarte w godz. 10:00-18:00, po sezonie do 16:00 Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu: Zamek i wieża w Kazimierzu Dolnym INNE Zamek i wieża w Kazimierzu Dolnym w portalu promującym turystykę rodzinną "Wakacje z dzieciakiem" - relacje ze zwiedzania obiektu z dziećmi Panorama Kazimierza Dolnego z zamkiem na zdjęciu z okresu międzywojennego z Ilustrowanego Kuriera Codziennego. Widok w kierunku północno-wschodnim. Położenie i dojazdZachodnia cześć woj. lubelskiego. 9 km na południe od Puław. Zobacz na mapie. Zamek widać z daleka. Jadąc samochodem należy zaparkować gdzieś w centrum. Współrzędne geograficzne:Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): format DM (stopnie, minuty): 51° 21° format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 51° 19' 21° 57' Zdjęcie dziedzińca zamku z 1940 r. W ramach akcji przywracania w Polsce praworządności, niemieckie elity wizytują ruiny Bibliografia Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce Jurasz Tomasz - Zamki i ich tajemnice Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce Sypkowie Agnieszka i Robert - Zamki i warownie ziemi mazowieckiej Brykowska Maria i Wółkowski Wojciech - Zamek w Kazimierzu Dolnym w świetle badań architektonicznych Pocztówka z 1926 roku Fotogaleria Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem. Materiały wideo Zamek w Kazimierzu Dolnym z drona Noclegi Kazimierz Dolny - Kwatery prywatne ul. Krakowska 3, tel. (081) 881 06 93 Kazimierz Dolny - Kwatery prywatne ul. Małachowskiego 7, tel. (081) 881 08 32 Kazimierz Dolny - Pokoje do wynajęcia ul. Góry 22/23, tel. (081) 881 02 35 Kazimierz Dolny - Pokoje Gościnne ul. Nadrzeczna 1, tel. (081) 881 08 46 Kazimierz Dolny - Pokoje do wynajęcia ul. Góry 25, tel. (081) 881 09 52 Kazimierz Dolny - Dom turysty PTTK, ul. Krakowska 59/36, tel. (081) 881 00 36 Kazimierz Dolny - Hotel na wodzie Dziunia - ul. Nadwiślańska, Statek "Dziunia" - tel. gsm 603 635 746 Kazimierz Dolny - Hotel Wenus - ul. Tyszkiewicza 25a, tel. - (081) 882 04 00 Kazimierz Dolny - Pensjonat Willa Słoneczna, ul. Szkolna 23A, tel. (081) 88 10 388 Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne! Miniforum Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy Re: brunhilda Autor: Di Data: 2013-09-05 04:41:56 To chyba sie Pan włamał, 10 lat temu także były pobierane opłaty za wstęp. Festiwal odbywa się nadal. Chyba zakradł się błąd Autor: Misiek Data: 2012-05-13 14:23:30 Pierwotny zamek czy też strażnicę wzniósł w końcu XIII lub na pocz. XVI w. Władysław Łokietek to tak długo żył ? ;) Re: Re: Kazimierz Dolny miał klimat...Ale to juz bylo. Autor: Tishia Data: 2012-03-01 22:28:41 Widzę, że większość wpisów jest dosyć stara a szkoda.. sama lubię zamki i po nich łazić, a do Kazimierza co jakiś czas chętnie wracam, odwiedzam bliskich i za każdym razem nie mogę sobie odmówić smażonej rybki w mojej ulubionej Rybce. Ale do tematu.. Z lubelskiego pochodzę, w Wawie mieszkam, aczkolwiek Warszawianką się nie czuję. Z tego, co obserwuję to nie tylko Warszawa przyjeżdża.. ale ceny.. iście wyższe niż warszawskie. Powrót do strony startowej  (c) 2001-2022 bd - Kontakt - Polityka PrywatnościWszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.